Sắt là khoáng chất quan trọng giúp cơ thể sản xuất hồng cầu và ngăn ngừa thiếu máu. Tuy nhiên, nhiều người gặp phải tác dụng phụ khi bổ sung sắt, trong đó phổ biến nhất là táo bón. Vậy uống sắt có bị táo bón không? Nguyên nhân do đâu và cách khắc phục như thế nào? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn để sử dụng sắt một cách hiệu quả mà không gây khó chịu cho hệ tiêu hóa
1. Uống sắt có bị táo bón không?
Câu trả lời là có thể. Một số người bị táo bón khi uống sắt, trong khi người khác thì không. Điều này phụ thuộc vào loại sắt, liều lượng và cơ địa mỗi người. Táo bón do uống sắt không quá nguy hiểm nhưng gây khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.
2. Nguyên nhân gây táo bón khi uống sắt
Sắt khó hấp thu
Sắt có nhiều dạng khác nhau. Một số loại khó hấp thu hơn, khiến ruột già phải xử lý phần dư thừa. Điều này làm tăng nguy cơ táo bón.
Ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa
Sắt có thể làm giảm nhu động ruột. Khi ruột hoạt động chậm hơn, phân bị tích tụ và trở nên khô cứng. Đây là nguyên nhân chính gây táo bón.
Thiếu chất xơ và nước
Bổ sung sắt mà không uống đủ nước và ăn ít chất xơ dễ dẫn đến táo bón. Sắt có thể làm phân cứng hơn nếu cơ thể không đủ nước để làm mềm phân.
Hàm lượng sắt cao
Dùng sắt liều cao khiến cơ thể khó hấp thu hết. Phần dư thừa sẽ tồn tại trong ruột, gây khó tiêu và táo bón.
Loại sắt đang sử dụng
Một số dạng sắt như sắt sulfat dễ gây táo bón hơn sắt hữu cơ. Chọn sai loại sắt có thể làm tăng nguy cơ gặp tác dụng phụ.
Cơ địa từng người
Mỗi người có hệ tiêu hóa khác nhau. Một số người dễ bị táo bón do hệ tiêu hóa nhạy cảm hoặc mắc các bệnh lý đường ruột.
Thiếu hoạt động thể chất
Ít vận động có thể làm chậm nhu động ruột, dẫn đến tình trạng táo bón khi uống sắt.
3. Cách khắc phục táo bón khi uống sắt
Uống đủ nước mỗi ngày
Nước giúp làm mềm phân và thúc đẩy tiêu hóa. Mỗi ngày nên uống ít nhất 2 – 2.5 lít nước để giảm nguy cơ táo bón.
Bổ sung thực phẩm giàu chất xơ
Chất xơ giúp tăng nhu động ruột, hạn chế tình trạng táo bón. Các thực phẩm giàu chất xơ nên bổ sung gồm:
- Rau xanh: rau cải, rau mồng tơi, rau bina
- Trái cây: chuối, táo, lê, cam, bưởi
- Ngũ cốc nguyên hạt: yến mạch, gạo lứt, lúa mạch
- Các loại hạt: hạnh nhân, hạt chia, hạt lanh
Chọn loại sắt dễ hấp thu
Nên chọn sắt hữu cơ thay vì sắt vô cơ. Các dạng sắt bisglycinate, sắt fumarate ít gây táo bón hơn sắt sulfate.
Uống sắt đúng cách
- Uống sắt vào buổi sáng hoặc giữa bữa ăn
- Không uống sắt chung với trà, cà phê vì giảm hấp thu
- Kết hợp sắt với vitamin C để tăng hiệu quả hấp thu
- Không uống sắt cùng với canxi vì làm giảm hấp thu sắt
Tăng cường vận động
Vận động giúp kích thích nhu động ruột, giảm nguy cơ táo bón. Mỗi ngày nên tập thể dục ít nhất 30 phút để cải thiện tiêu hóa.
Chia nhỏ liều lượng sắt
Nếu cần uống liều sắt cao, nên chia thành nhiều lần trong ngày. Điều này giúp cơ thể hấp thu tốt hơn và giảm tác dụng phụ.
Dùng thực phẩm hỗ trợ tiêu hóa
Men vi sinh và thực phẩm lên men giúp cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột. Điều này giúp hạn chế táo bón khi uống sắt. Một số thực phẩm tốt cho đường ruột gồm như sữa chu, dưa muối, kim chi, miso, kombucha
Massage bụng kích thích tiêu hóa
Massage nhẹ nhàng vùng bụng giúp kích thích nhu động ruột, hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn và giảm táo bón.
Thay đổi loại sắt phù hợp
Nếu tình trạng táo bón kéo dài, bạn có thể đổi sang dạng sắt nước hoặc sắt hữu cơ, vì những loại này dễ hấp thu hơn.
4. Khi nào cần gặp bác sĩ?
Táo bón nhẹ có thể khắc phục tại nhà. Tuy nhiên, nếu gặp các triệu chứng sau, nên đến bác sĩ để kiểm tra:
- Táo bón kéo dài hơn 7 ngày
- Đau bụng dữ dội, đầy hơi khó chịu
- Phân cứng, có máu
- Buồn nôn, chán ăn
- Xuất hiện tình trạng đau rát hậu môn khi đi đại tiện
5. Câu hỏi thường gặp
Có nên ngừng uống sắt khi bị táo bón không?
Không nên ngừng ngay lập tức. Bạn có thể thử điều chỉnh chế độ ăn, uống đủ nước và tập thể dục. Nếu táo bón không cải thiện, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để đổi loại sắt phù hợp.
Có loại sắt nào không gây táo bón không?
Sắt hữu cơ như sắt bisglycinate hoặc sắt fumarate thường ít gây táo bón hơn sắt sulfate.
Trẻ em uống sắt có bị táo bón không?
Có thể xảy ra, nhưng phụ huynh có thể giảm nguy cơ bằng cách bổ sung đủ nước và chất xơ trong chế độ ăn.
Uống sắt có bị táo bón không? Câu trả lời là có thể, nhưng hoàn toàn có thể khắc phục. Chọn đúng loại sắt, uống đủ nước, bổ sung chất xơ và vận động thường xuyên giúp giảm nguy cơ táo bón. Nếu gặp triệu chứng nghiêm trọng, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có hướng xử lý kịp thời.